อาจารย์แพทย์ธรรมศาสตร์ จะมาบอกความแตกต่างของอาการ “ภูมิแพ้” กับ “Long COVID” เรื่องที่คนเป็นภูมิแพ้ต้องรู้!

วันพุธที่ 5 ตุลาคม พ.ศ.2565

     ภาวะ Long COVID คือผลที่ร่างกายได้รับจากการหายของโควิด-19 แล้ว เป็นภาวะผลกระทบระยะยาวของการติดเชื้อโควิด-19 โดยการติดเชื้อนี้เองจะเป็นการไปกระตุ้นภูมิคุ้มกันให้มากขึ้น เพราะฉะนั้นในคนที่เป็นภูมิแพ้ บางทีหลังจากหายโควิดก็จะมีอาการภูมิแพ้กำเริบได้ ซึ่งเราอาจจะแยกได้ยากว่าอาการนี้เป็นจากภูมิแพ้หรือว่า Long COVID

     ศ.พญ.ดร.อรพรรณ โพชนุกูล ผู้อำนวยการศูนย์ความเป็นเลิศโรคภูมิแพ้ โรคหืด และโรคระบบหายใจ โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ และอาจารย์คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ จะมาอธิบายแยกความแตกต่างของอาการภูมิแพ้กับ Long COVID รวมถึงการดูแลตัวเองที่คนเป็นภูมิแพ้ต้องรู้

     เราจะแยกได้อย่างไรว่าอาการไหนคือภูมิแพ้ หรือ Long COVID ศ.พญ.ดร.อรพรรณ อธิบายว่า เมื่อหายจากโควิด-19 ในคนที่เป็นภูมิแพ้สามารถมีอาการกำเริบได้ง่าย เราอาจจะต้องสังเกตตัวเอง โดยหากเป็นภูมิแพ้ ส่วนใหญ่จะมีอาการระบบเดียว เช่น จมูกอักเสบภูมิแพ้ก็จะมีอาการจาม น้ำมูก คัดจมูก หากกินยาแก้แพ้ หรือใช้ยาพ่น แล้วสองอาทิตย์ดีขึ้น อาการดังกล่าวน่าจะเป็นอาการจากภูมิแพ้กำเริบ ซึ่งโควิดทำให้ภูมิแพ้กำเริบได้

     แต่ถ้าเป็นจาก Long COVID มันจะไม่ใช่เฉพาะอาการทางเดินหายใจอย่างเดียว จะมีอาการหลายระบบ เช่น กินข้าวไม่ได้ ปวดหัว อาเจียน ปวดเมื่อยตามตัว นอนไม่หลับ กล่าวคือมาทุกระบบของร่างกาย ซึ่งอาการเหล่านี้จะค่อย ๆ ลดไปเอง จะไม่หายด้วยยาแก้แพ้ เพราะฉะนั้น ถ้าสงสัยว่าเป็นอาการจากอะไรให้ลองใช้ยาแก้แพ้ก่อน เพราะถ้าเป็นจากภูมิแพ้อาการจะดีขึ้นเมื่อใช้ยา

     ในเรื่องการดูแลตนเองของคนเป็นภูมิแพ้ ศ.พญ.ดร.อรพรรณ กล่าวว่า ขั้นแรกต้องป้องกันไม่ให้ติดเชื้อโควิด-19 การป้องกันในคนเป็นภูมิแพ้ คือการใช้ยาภูมิแพ้อย่างสม่ำเสมอ เช่น คนเป็นหอบหืด มีการศึกษาว่า ถ้าพ่นยาป้องกันหอบควบคุมอาการทุกวัน เมื่อเป็นโควิด-19 อาการหอบหืดจะไม่กำเริบ อาการที่เป็นก็จะเป็นน้อยลง

     นอกจากนี้ คนที่เป็นภูมิแพ้อากาศ จมูกอักเสบภูมิแพ้ มีการศึกษาพบว่า หากพ่นจมูกต่อเนื่องทุกวัน ก็จะสามารถลดการติดเชื้อโควิด-19 ได้ แล้วถ้าติดเชื้ออาการก็จะไม่มากขึ้น เพราะฉะนั้นในคนเป็นภูมิแพ้หลักการก็คือใช้ยาอย่างต่อเนื่องสม่ำเสมอ ถ้าช่วงที่มีเชื้อไวรัสโควิด-19 ระบาด ควรจะใช้ยาภูมิแพ้ต่อเนื่องทุกวัน ไม่ควรจะลดหรือหยุดยาเอง

     แต่หากติดเชื้อโควิด-19 แล้ว เราต้องสังเกตอาการตอนเป็น โดยถ้าเราใช้ยาสม่ำเสมออาการจะไม่มาก เพราะส่วนใหญ่รับวัคซีนแล้ว อาจจะไม่ต้องใช้ยาอะไรเพิ่มเติมก็ได้ แต่หลังจากหายโควิด-19 คนเป็นโรคภูมิแพ้บางคนอาจมีอาการกำเริบได้

     “ตัวอย่างที่เจอบ่อยช่วงนี้คือคนเป็นลมพิษ พอหลังจากหายจากโควิด-19  ก็มีอาการผื่นลมพิษกำเริบ เป็นอาการที่เกิดขึ้นได้ตามธรรมชาติ แพทย์ก็ต้องมีการปรับเพิ่มยากินแก้แพ้ไปสักพัก อาการภูมิแพ้จะน้อยลงได้ เพราะผลจากโควิด-19 นั้นเป็นแค่ชั่วคราว” ศ.พญ.ดร.อรพรรณ กล่าวเพิ่มเติม