คณะวิศวกรรมศาสตร์ ธรรมศาสตร์ ร่วมกับกรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข พัฒนาปัญญาประดิษฐ์ AI Chest 4 All ช่วยด้านการแพทย์ตรวจคัดกรองโรคทรวงอก

วันศุกร์ที่ 9 กรกฎาคม พ.ศ.2564

     ในปัจจุบันประเทศไทย ‘รังสีแพทย์’ หรือ ‘ผู้เชี่ยวชาญในด้านการวินิจฉัยโรคโดยอาศัยภาพ’ นั้น กำลังขาดแคลน คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ จึงร่วมมือกับ กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข พัฒนาซอฟต์แวร์ปัญญาประดิษฐ์อ่านรูปฟิล์มเอกซเรย์อัตโนมัติ หรือมีชื่อเรียกอย่างเป็นทางการว่า ‘AI Chest 4 All’ เพื่อช่วยเหลืองานด้านการแพทย์ของประเทศไทยในการตรวจคัดกรองโรคผ่านรูปฟิล์มเอกซเรย์ ซึ่งซอฟต์แวร์ปัญญาประดิษฐ์ตัวนี้สามารถบอกได้ว่ารูปฟิล์มเอกซเรย์ของผู้ป่วยที่ไปถ่ายนั้น มีความผิดปกติหรือไม่ ถ้าผิดปกติก็จะสามารถวิเคราะห์ต่อไปได้ด้วยว่าผู้ป่วยเป็นโรคอะไร

     รศ.ดร.จาตุรงค์ ตันติบัณฑิต ภาควิชาวิศวกรรมไฟฟ้าและคอมพิวเตอร์ คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ กล่าวว่า AI Chest 4 All เป็นซอฟต์แวร์ปัญญาประดิษฐ์ ซึ่ง AI ตัวนี้จะอยู่ในเซิร์ฟเวอร์ เมื่อเราไปเอกซเรย์ตรวจร่างกายจะได้ภาพถ่ายเอกซเรย์มา ภาพถ่ายเอกซเรย์นี้จะถูกส่งให้ปัญญาประดิษฐ์ ‘AI Chest 4 All’ ประมวลผล โดยใช้เวลาประมาณ 50 msec เมื่อรวมกับเวลาที่ใช้ในการรับและส่งข้อมูลผ่านอินเทอร์เน็ต (ความเร็วขึ้นกับผู้ให้บริการ) จะใช้เวลารวมประมาณ 1 วินาที ทั้งนี้เมื่อภาพถ่ายเอกซเรย์ถูกประมวลผลเสร็จสิ้นก็จะส่งผลกลับไปแสดงบนหน้าจอควบคุมเครื่องเอกซเรย์ของโรงพยาบาลนั้น ๆ ถ้าว่าไปแล้ว AI Chest 4 All มีระบบการจัดการคิวเพื่อให้สามารถประมวลผลได้อย่างรวดเร็ว ฉะนั้นแต่ละ 1 วินาที AI Chest 4 All ปัจจุบันสามารถรองรับได้หลายร้อยโรงพยาบาลทั่วประเทศไทย ทั้งนี้ยังสามารถขยายการให้บริการเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ  

     AI Chest 4 All เราพัฒนาด้วยคนไทย เพื่อคนไทยครับ เพราะฉะนั้นเราจะไม่ทำซอฟต์แวร์ปัญญาประดิษฐ์ตัวนี้เหมือนกับต่างประเทศ ต่างประเทศจากที่ผ่าน ๆ มาจะทำระบุอาการของโรคต่าง ๆ ซึ่งอาจไม่ตรงความต้องการของผู้ใช้งานในประเทศไทยเท่าที่ควร เราจึงได้ปรึกษาหารือกันระหว่างทีมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญของกรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข ว่า คิดซอฟต์แวร์ปัญญาประดิษฐ์ที่วิเคราะห์โรคที่เหมาะสำหรับคนไทยเลยดีกว่า โรคที่คนไทยเป็นกันเยอะก็จะมี วัณโรค มะเร็งปอด ความผิดปกติของหัวใจ ความผิดปกติภายในทรวงอก (Intra-thoracic) ซึ่งรวมถึงการตรวจคัดกรองปอดอักเสบ (Pneumonia) เชื้อไวรัสโคโรนา 2019 สุดท้ายก็จะเป็นความผิดปกติภายนอกทรวงอก (Extra-thoracic) ก็จะรวมหลายอย่างเลยนะครับ เช่น กระดูกผิดปกติ เป็นต้น

     ความแม่นยำในการตรวจโรคโดยเฉลี่ยทุกโรคอยู่ประมาณที่ 90 เปอร์เซ็นต์ขึ้นไป ปัจจุบันมีเกือบ 200 โรงพยาบาลทั่วประเทศที่นำซอฟต์แวร์ปัญญาประดิษฐ์ตัวนี้ไปใช้ ขอแค่ให้โรงพยาบาลนั้นมีคอมพิวเตอร์ ลงโปรแกรม และเชื่อมอินเทอร์เน็ตเท่านี้ก็สามารถใช้ AI Chest 4 All ได้แล้วครับ ยิ่งไปกว่านั้น AI Chest 4 All รองรับการเชื่อมต่อโดยตรงกับระบบ PACS (ระบบที่ใช้เชื่อมต่อ จัดเก็บ และรับส่งข้อมูลภาพทางการแพทย์แบบดิจิทัลผ่านทางระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ของโรงพยาบาล) ทำให้ทราบผลได้ทันทีหลังจากถ่ายเอกซเรย์

     AI Chest 4 All ในปัจจุบัน เราสามารถวินิจฉัยโรคหลัก ๆ ได้ ส่วนในเฟส 2 เราก็จะทำ Pneumonia เพิ่ม แล้วก็แยก COVID-19 และ Pneumonia ออกมาให้ชัดเจนเลย สามารถระบุรอยโรคให้แม่นยำมากขึ้น ก่อนหน้านี้เราใช้ AI ในการมาบอกว่าตรงไหนที่น่าจะเป็นรอยโรค แต่ตอนนี้เราให้แพทย์มาระบุเลยนะครับว่ารอยโรคอยู่ตรงไหน ตรงนี้ก็จะยิ่งแม่นยำขึ้นไปอีก อำนวยความสะดวกต่อผู้ใช้งานเพิ่มขึ้น ในอนาคตสำหรับโรคอื่น ๆ เราก็มีการขยายผล อย่างเช่น CT scan ซึ่งเรากำลังจะทำ กับผู้ป่วยที่มีเรื่องทางสมอง เช่น พวก stroke ที่มีเส้นเลือดแตกหรือมีเลือดออกในสมอง เป็นต้น หรือ MRI เราก็กำลังจะทำ อันนี้เฉพาะในฝั่งของรังสีครับ แต่ก็จะมี product ซอฟต์แวร์ปัญญาประดิษฐ์ อื่น ๆ อีกมากมายที่เรากำลังทำแล้วก็จะให้ประชาชนได้ใช้ฟรี อย่างเช่น โรคซึมเศร้า (Depression) อัลไซเมอร์ เป็นต้นครับ รศ.ดร.จาตุรงค์ กล่าวทิ้งท้าย